0

Traveloka VN

26 Oct 2018 - 13 min read

Ngắm Sài Gòn trôi chậm ở 3 quán cà phê trăm tuổi ngon nhất Sài Gòn

Hàng chục năm trôi qua chậm chạp như từng giọt nhỏ cà phê phin rớt xuống đáy tách. Ở những quán cafe ngon nhất Sài Gòn này, “những người muôn năm cũ” trở lại Chiêu, Cheo Leo hay quán "cà phê âm phủ" khi đầu đã hai thứ tóc để ôn giữ tiếp những hoài niệm đã có ở nơi này khi vẫn còn là một cô, cậu học trò.

Quán cà phê vỉa hè đông khách.

1. Tìm về Chờ yêu "Chiêu"

Địa chỉ: Cuối con hẻm cụt số 124 Cao Thắng, quận 3.

Mở cửa từ năm 1969 của thế kỷ trước, đến nay quán cà phê Chiêu đã tồn tại được hơn 46 năm và là một trong những quán cà phê trước 1975 hiếm hoi còn lại đến nay của Sài Gòn. Cái tên "Chiêu", theo như giải thích của bà Nguyễn Tuyết Mai chủ quán, nghĩa là kêu gọi, triệu hồi.

cà phê ngon nhất sài gòn-cà phê chiêu

Khi cái tên không chỉ là tên gọi mà là ký ức, là một quãng thời gian không phai dấu.

Chiêu là một trong những quán cà phê lâu đời của giới học sinh - sinh viên còn tồn tại suốt từ trước 1975 đến giờ. Theo ký ức người đương thời, nơi này gắn bó song hành với cái thú la cà quán xá của thị dân Sài Gòn, cùng thời với những cà phê Thái Chi trên đường Nguyễn Phi Khanh hay cà phê Văn Khoa trứ danh của sinh viên đại học Văn Khoa ngày ấy.

cà phê ngon nhất sài gòn-cà phê chiêu

Nơi này từng là "điểm hẹn" của học sinh - sinh viên văn khoa thời 1900 hồi đó.

Bà Nguyễn Tuyết Mai, người phụ nữ đã gánh vác Chiêu suốt hơn 40 năm nay, vẫn còn nhớ như in thời thanh xuân của những cô cậu học trò đã từng ở đây, dù đã ở tuổi "thất thập cổ lai hy". Quán cà phê nhỏ trước đây là căn villa cũ mà cha mẹ để lại cho các anh chị em bà, kể từ năm 1947. Đến năm 1968, được người em trai của bà Mai động viên, Chiêu chính thức ra đời một năm sau đó.
Với mục đích ban đầu chỉ làm nơi tụ họp, gặp gỡ giao lưu của những anh em hướng đạo sinh với nhau, dần dà, Chiêu trở thành chốn quen của giới sinh viên học sinh, trí thức văn sĩ ở Sài Gòn lúc bấy giờ. Cái màu đen ám màu thời gian của gỗ ốp tường cùng với cách pha phin cà phê ở Chiêu vẫn giữ được như kiểu cũ là phần hoài niệm lưu giữ được suốt bấy nhiêu năm tồn tại.

cà phê ngon nhất sài gòn-cà phê chiêu

Màu gỗ của thời gian.

cà phê ngon nhất sài gòn-cà phê chiêu

"Chiêu" vẫn cố gắng giữ cách bày trí như xưa, không chạy theo các quán cà phê cho giới trẻ như bây giờ.

Bà Tuyết Mai vẫn còn nhớ rõ, ngày ấy giới thượng lưu thường tập trung ở các quán hè phố sang trọng trên đường Catinat (nay là Đồng Khởi) như Givral, Brodard, trước khách sạn Continental hoặc đêm đêm dập dìu các phòng trà ca nhạc. Còn dân đi học, ít tiền hơn một chút thường hay "dạt" ra các quán xa xa nội thành, như Hầm Gió trên đường Võ Tánh, Đa La trên đường Nguyễn Tri Phương. Ngày nay, ít nhiều những quán đó hầu như không còn, "chắc chỉ còn mỗi quán tôi vẫn ở đó hoài", bà Mai cười.

cà phê ngon nhất sài gòn-cà phê chiêu

Gần 50 năm hiện diện, quán đã mang đến những giá trị thực thụ cho dòng cà phê ngon nhất Sài Gòn.

Có một giai đoạn Chiêu đóng cửa vì những biến cố thời cuộc, bà Mai phải ra trước đầu hẻm mưu sinh với nghề khác. Thế nhưng, những vị khách cũ cứ lần lượt tìm về làm động lực cho bà phục dựng Chiêu một lần nữa. Chảy dài theo quãng đường tồn tại của Chiêu, những vị khách của quán cho đến nay đã qua được ba thế hệ: sinh viên Sài Gòn trước 1975, lứa sinh viên sau giải phóng và thế hệ sinh viên ngày nay.Bao nhiêu năm tồn tại là bấy nhiêu năm sự trẻ trung của tuổi học trò truyền cho góc quán này sự nhiệt thành của tuổi trẻ, chỉ có điều khác hơn là những người ở thế hệ đầu giờ đã hai màu tóc.

cà phê ngon nhất sài gòn-cà phê chiêu

Quán đã chứng kiến nhiều thế hệ đến thưởng thức cà phê.

Ở Chiêu, người ta có thể bắt gặp một trí thức trung niên chọn ngồi ở góc dựa sát vào tường và gật gù theo những bản nhạc Ngô Thuỵ Miên, Vũ Thành An, Trịnh Công Sơn hôm nay họ nghe và đã nghe ở năm tháng sinh viên của thế kỷ trước.

2. "Cà phê âm phủ"

Địa chỉ:Hẻm 330 Phan Đình Phùng, quận Phú Nhuận.

Biệt danh có phần hơi rùng rợn này được những vị khách "ruột" đặt cho một quán cà phê cóc không tên, không bảng hiệu, và đã không nghỉ bán trong suốt 60 năm qua. Xe cà phê cóc của vợ chồng ông Đặng Ngọc Côn không có khái niệm đóng cửa nên mới được đặt cho cái tên bởi "tác phong" bán đặc biệt này.

cà phê ngon nhất sài gòn-cà phê âm phủ

Đến ngay cả cái tên còn không có nhưng người ta vẫn yêu mến quán cà phê đầu hẻm này.

cà phê ngon nhất sài gòn-cà phê âm phủ

Quán luôn mở cửa vì không muốn phụ lòng khách ghé thăm.

Trong ký ức của ông Đặng Ngọc Côn (hay còn gọi là ông Ba Côn), cha ông đã bắt đầu đẩy một xe cà phê nhỏ ra đường bán từ những năm giữa thập niên 1950, từ thời còn thuộc Pháp. Ông tiếp quản việc buôn bán của cha, sau năm 1975 mới cùng vợ dời về hẻm gần ngã tư Phú Nhuận rồi bán suốt cho đến ngày nay. Vợ ông Ba nói, chỉ một lần duy nhất vì việc gia đình phải đóng cửa một buổi mà khách đến chờ đông nghẹt nên ông bà không dám đóng cửa nữa, sợ phụ lòng khách.

cà phê ngon nhất sài gòn-cà phê âm phủ

Những kỷ niệm về một thời.

Căn nhà nhỏ của ông bà Ba Côn trưng dụng toàn bộ phòng khách để đặt một xe cà phê nhỏ và một vài chiếc bàn gỗ, ghế nhựa lúp xúp để khách ngồi dựa tường. Phía ngoài, trước cửa nhà, một dãy bàn ghế con nép sát hai đầu hẻm, khiến đầu con hẻm nhỏ lúc nào cũng xôm tụ người ra vào.

cà phê ngon nhất sài gòn-cà phê âm phủ

Quán tọa lạc trong một con hẻm nhỏ mà người ta vẫn biết để đến mới tài!

Những thứ khiến "cà phê âm phủ" trở nên đặc biệt đều gói gọn hết trên chiếc xe đẩy được mệnh danh là "nhỏ nhưng đầy nội lực" này. Những món "đồ nghề" pha cà phê, trong đó quan trọng nhất là các vợt vải để lọc cà phê luôn được vợ chồng ông bà Ba nâng nỉu bởi "vợt dùng càng lâu, mùi vị cà phê càng đậm đà".
Vợt sau mỗi buổi bán được bà Ba kiểm tra cẩn thận, vệ sinh thật kỹ để mỗi mẻ cà phê đều được hoàn hảo nhất. Dưới xe đẩy, lò than nóng hầm hập luôn cháy suốt ngày đêm để giữ nước được sôi, giữ cho cà phê lúc nào cũng nóng. Mỗi ly cà phê trước khi bưng ra cho khách đều phải qua 3-4 lượt nấu rồi trụng cà phê. Khách đến quán không những nhớ đôi bàn tay điêu luyện của ông bà Ba để cho ra một ly cà phê vợt chính hiệu mà còn nhớ cái dáng dấp gầy gò của hai vợ chồng cặm cụi đến tận khuya.

cà phê ngon nhất sài gòn-cà phê âm phủ

Chiết vợt cà phê "kiếm cơm" của cả nhà.

cà phê ngon nhất sài gòn-cà phê âm phủ

Hương vị cà phê ngon lành ấy bao năm vẫn được duy trì.

Dân Sài Gòn sống lâu quanh các khu Tân Định, Cầu Kiệu rất nhiều người rành rẽ quán cà phê vợt của ông bà Ba Côn. Khách ở quán đa phần là khách "mối" dù ở xa cũng giữ thói quen lặn lội xuống hàng ngày. Ở Sài Gòn hiện nay chỉ còn đếm trên đầu ngón tay các quán cà phê vợt pha theo kiểu cũ như thế này mà so với trước đây, nó vô cùng phổ biến.

cà phê ngon nhất sài gòn-cà phê âm phủ

Cách pha cà phê vợt không phải nơi nào cũng còn.

cà phê ngon nhất sài gòn-cà phê âm phủ

Quán là một trong những địa điểm hiếm hoi lưu giữ được cách pha truyền thống này.

3. Cheo Leo

Địa chỉ: Hẻm 109 Nguyễn Thiện Thuật, quận 3.

Nếu được xếp loại những quán cà phê ngon nhất Sài Gòn và cũng lâu đời nhất thì không thể thiếu Cheo Leo. Những ký ức về quán đa phần được góp nhặt bởi những vị khách đã từng là công chức, nhân viên hay sinh viên, học sinh của thế kỷ trước. Quán cà phê trước hiên một căn nhà nằm lọt thỏm trong dãy nhà san sát mở cửa lần đầu tiên cách đây 77 năm, kể từ năm 1938 khi một gia đình gốc Huế chọn đất này làm nơi định cư.

cà phê ngon nhất sài gòn-cà phê cheo leo

Suốt hơn ba phần tư thế kỷ, ba thế hệ trong gia đình vẫn ở ngôi nhà cũ tiếp quản quán cà phê truyền thống của gia đình như một tài sản tinh thần họ nhắc nhau phải gìn giữ cẩn thận.

Chủ nhân đầu tiên của quán là ông Vĩnh Ngô, sau khi ông mất thì để lại Cheo Leo cho người con gái thứ ba là chị Tuyết tiếp quản. Cũng là một trong những quán cà phê kiểu cũ, quán không hào nhoáng sang trọng nhưng thu hút được giới học sinh, sinh viên tụ tập sau giờ học. Hình bóng thị thành của Cheo Leo gom góp được qua chừng ấy năm là bóng dáng của đủ mọi tầng lớp không phân sang hèn, chia ghế ngồi chung đàm đạo bên tách cà phê.
Những cựu học trò của trường Petrus Ký Lê Hồng Phong, trường Chu Văn An hẳn sẽ nhớ nhiều đến góc quán gần trường, nhớ cái thú la cà cà phê lụp xụp lóc cóc của dân Sài Gòn đương thời. Trong ký ức của chị Tuyết, khi chị còn là một cô bé thì đã nhớ như in tà áo dài trắng dập dìu của các thế hệ nữ sinh thời xưa, đến gần một thế kỷ sau, qua bao biến động thời cuộc thấy họ trở về bỗng rưng rưng vì kỷ niệm xưa vẫn còn đó.

cà phê ngon nhất sài gòn-cà phê cheo leo

Vị cà phê đi theo năm tháng.

cà phê ngon nhất sài gòn-cà phê cheo leo

Cách bày trí quán cũng làm ta nghĩ về hình ảnh một Sài Gòn xưa.

Ngôi nhà vẫn giữ nguyên cách bày trí. Mảng tường đã loang tróc theo thời gian, một phần trần nhà ám một màu vàng đậm - dấu vết của khói bốc lên từ siêu đất nấu cà phê. Bàn ghế vẫn giữ kiểu bàn gỗ loang lỗ những vết xước, trải dài ra đến trước hiên nhà cho những cuộc chuyện trò sớm mai hay chiều tà. Trước nhà, một xe thuốc lá kiêm luôn vài thứ lỉnh kỉnh bán cho khách cà phê đặc trưng kiểu xe đẩy của Sài Gòn xưa không lẫn vào đâu được so với những chiếc xe đẩy inox thời nay.Ở đó, những bản nhạc tình chưa bao giờ thôi vang lên.

cà phê ngon nhất sài gòn-cà phê cheo leo

Những bài báo cũ.

cà phê ngon nhất sài gòn-cà phê cheo leo

Người ta nói gì về "Cheo Leo"?

Ở Cheo Leo, cách pha cà phê bằng nồi đất vẫn được nguyên vẹn như những ngày đầu. Người trực tiếp làm cà phê, chị Tuyết, cho biết hàng ngày nấu cà phê bằng nồi đất nung sau khi đã rang xay qua một lượt cà phê. Ba chiếc nồi đó được giữ cho nóng trên một bếp than. Việc pha cà phê bằng nồi đất giữ được trọn vẹn mùi vị cà phê và đảm bảo cà phê vẫn nóng khi bưng ra cho khách.

cà phê ngon nhất sài gòn-cà phê cheo leo

Cách làm cà phê cầu kỳ mới toát lên cái tâm và tầm của người làm cà phê.

cà phê ngon nhất sài gòn-cà phê cheo leo

Một tách cà phê sáng chứa đựng cả vị Sài Gòn.

Giữa thành phố bận rộn, người trẻ cũng thèm lắm đôi khi trốn vào một con hẻm lạ, lắng nghe nhịp hối hả sớm mai của đời hẻm Sài Gòn bên ngụm cà phê, nhịp tay theo từng điệu nhạc đã vang lên suốt mấy chục năm qua ở nơi này. Người ta sợ mất những mùi vị như sợ mất đi không khí Sài Gòn của một thời dĩ vãng.

Tác giả: Huỳnh Hồng Duyên
* Bài viết tham gia chương trình Traveloka Golocal

Traveloka Golocal là chương trình viết blog giới thiệu những địa điểm đẹp trên khắp đất nước Việt Nam. Đây là cơ hội tuyệt vời để quảng bá du lịch địa phương đến mọi người. Với mỗi bài viết đạt yêu cầu bạn sẽ nhận ngay 800.000 VND và cơ hội làm Cộng tác viên với Traveloka. Thông tin chi tiết về chương trình xem tại: https://www.traveloka.com/vi-vn/golocal

Tags:
ca-phe-sai-gon
du-lich-sai-gon
traveloka-golocal
Luôn biết thông tin mới nhất
Đăng ký nhận bản tin của chúng tôi để biết thêm các khuyến nghị về du lịch và phong cách sống cũng như các chương trình khuyến mãi thú vị.
Đăng ký